Forum για την πόλη

Παπάγου Χολαργού

Αποχαιρετισμός του Θάνου Μικρούτσικου

31/12/2019
Τελευταία ενημέρωση: 30/12/2019 22:46


Αποχαιρετίσαμε χθες τον Θάνο Μικρούτσικο. Η πολιτική κηδεία του έγινε στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών. Σήμερα η σορός του θα αποτεφρωθεί στη Ριτσώνα.

Στην κηδεία του, σύμφωνα με την επιθυμία του, ακούστηκαν δύο τραγούδια. Το πρώτο «Για το φτωχό Μπέρτολτ Μπρεχτ» στην αρχή της κηδείας και το δεύτερο «Οι 7 νάνοι στο s/s Cyrenia» στο τέλος.

Στη τελευταία τηλεοπτική συνέντευξη που έδωσε στον Αντώνη Μποσκοΐτη, δήλωσε για τους «7 νάνους» :

«Όταν τους παίζω τους 7 Νάνους, ο κόσμος έχει ψευδαισθήσεις. Νομίζει ότι με βλέπει. Νομίζει ότι βλέπει το πιάνο. Θέλω να τους πω μέσα από την εκπομπή σου, ότι δεν βλέπουν εμένα και το πιάνο, νομίζουν ότι το βλέπουν. Γιατί από την ώρα που αρχίζω, εγώ έχω πάρει το πιάνο και ίπταμαι. Απλώς έρχομαι μετά για το χειροκρότημα».

Στη συνέντευξη αυτή ο Θάνος Μικρούτσικος επιχείρησε μια σύνοψη της πορείας και της φιλοσοφίας του στη ζωή.

[Στην ακόλουθη σύνδεση η συνέντευξη.]

Ο Θάνος Μικρούτσικος έχοντας πλήρη επίγνωση ότι πλησιάζει ο «15ος γύρος του νοκ-άουτ στο ρινγκ» όπως έλεγε, ξεκίνησε τον αποχαιρετισμό του προς όλους εμάς με μια συναυλία αφιέρωμα με «όσους περπάτησαν μαζί του» στη μακρόχρονη δημιουργική του πορεία, στις 7 & 8 Ιουνίου 2018 στο Θέατρο Βράχων.

[Στην ακόλουθη σύνδεση η 3ωρη συναυλία.]

Ο Θάνος Μικρούτσικος είχε όμως και συγγραφικό έργο. Το 1984 εκδόθηκε το βιβλίο των Γιάννη Μηλιού - Θάνου Μικρούτσικου – «Στην Υπηρεσία του Έθνους - Ζητήματα ιδεολογίας και αισθητικής στην ελληνική μουσική». Το βιβλίο επανεκδόθηκε το 2018 από την Εφημερίδα των Συντακτών.

 

[Στην ακόλουθη σύνδεση το βιβλίο.]

Ακολουθεί ένα απόσπασμα από το βιβλίο :

5. Τα ιδεολογικά αποτελέσματα

"Η θέση αυτών που υποστηρίζουν το σύνθημα του εθνικού πολιτισμού είναι ανάμεσα στους εθνικιστές μικροαστούς, όχι ανάμεσα στους Μαρξιστές"

Β.Ι. Λένιν
«Κριτικά σημειώματα για το εθνικό ζήτημα»

Ισχυριστήκαμε στα προηγούμενα ότι η εθνοποιητική λειτουργία του ελληνικού τραγουδιού, η συγκρότηση του «εθνικού συστήματος τραγουδιού» ως αναπόσπαστου τμήματος του εθνικού «μας» πολιτισμού, η «αναγνώριση» μέσα (και) από το τραγούδι της «κοινής μοίρας» και πορείας των Ελλήνων, συμβάλλει στην εμπέδωση της κυρίαρχης αστικής ιδεολογίας.

Πράγματι, η οικοδόμηση της «εθνικής συνείδησης», η εγχάραξη της πεποίθησης ότι οι πολίτες κάθε εθνικού κράτους συνδέονται τόσο στενά μεταξύ τους, μέσα από μια κοινή εθνική καταγωγή και στη βάση μιας κοινής εθνικής πορείας, ώστε οι ταξικές διαφορές να μην αποτελούν παρά κάποιες εκ των υστέρων αντιθέσεις, που εντάσσονται όμως, πάντα, στην κοινή μοίρα και πορεία του έθνους, και γι’ αυτό μπορούν κάθε φορά να διευθετούνται με βάση το εθνικό συμφέρον, αυτή λοιπόν η ιδεολογία της εθνικής συνοχής και μοίρας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της κυρίαρχης αστικής ιδεολογίας. Μέσα στα πλαίσια αυτής της ιδεολογίας εντάσσεται και η προβληματική για τον εθνικό πολιτισμό.

Όμως καθώς το εθνικό αστικό κράτος δεν είναι η συμπύκνωση του εθνικού συμφέροντος, αλλά η (πολιτική) συμπύκνωση της αστικής ταξικής κυριαρχίας, η ιδεολογία του εθνικού συμφέροντος και του εθνικού πολιτισμού δεν είναι παρά το άμεσο αποτέλεσμα της ιδεολογικής ηγεμονίας του αστισμού: Αποκρύβει την πάλη των τάξεων και απαγορεύει στις λαϊκές τάξεις να συγκροτηθούν στο πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο με βάση τα ταξικά τους συμφέροντα.

Οι κλασικοί του μαρξισμού τόνιζαν πάντα ότι ο εθνικός πολιτισμός δεν είναι μια ιδιαιτερότητα της (κάθε) φυλής ή του (κάθε) λαού. Είναι ο τρόπος ζωής και τα «έργα» μιας κοινωνίας, η δομή της οποίας καθορίζεται από συγκεκριμένες (αστικές) ταξικές σχέσεις κυριαρχίας και υποταγής. Ο εθνικός πολιτισμός πρέπει, λοιπόν, να είναι κατά κύριο λόγο αντικείμενο κριτικής και όχι αποδοχής από τους μαρξιστές και τις επαναστατικές δυνάμεις, τις δυνάμεις δηλαδή που επιδιώκουν τον επαναστατικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Η παράδοση δεν αποτελεί την αμόλυντη ψυχή του έθνους, πριν αυτή αλλοτριωθεί από τους ξένους και τους ξένους πολιτισμούς. Αντανακλά τον τρόπο ζωής και τα έργα της κοινωνίας σε παλιότερες εποχές, υπό την κυριαρχία παρωχημένων ή και προκαπιταλιστικών ταξικών σχέσεων παραγωγής. Δεν είναι έτσι εξ ορισμού προοδευτική. Όπως και ο σύγχρονος πολιτισμός περιέχει τόσο προοδευτικά όσο –και κυρίως– αντιδραστικά στοιχεία, που προκύπτουν από τις σχέσεις εξουσίας και την πάλη των τάξεων.

Στα έργα του Λένιν θα βρούμε την πληρέστερη ίσως κριτική στην αστική ιδεολογία του εθνικού συμφέροντος και του εθνικού πολιτισμού.

"Η σημασία που έχει το σύνθημα του εθνικού πολιτισμού καθορίζεται από την αντικειμενική ευθυγράμμιση όλων των τάξεων σε μια συγκεκριμένη χώρα και σ’ όλες τις χώρες του κόσμου. Ο εθνικός πολιτισμός της μπουρζουαζίας είναι μια πραγματικότητα. Ο επιθετικός αστικός εθνικισμός, που αφιονίζει τα μυαλά των εργατών, εξουδετερώνει και διασπά τους εργάτες ώστε να μπορεί η μπουρζουαζία να τους χαλιναγωγεί –αυτή είναι η θεμελιακή πραγματικότητα των καιρών."

Β.Ι. Λένιν
«Κριτικά σημειώματα για το εθνικό ζήτημα»
Οκτώβρης-Δεκέμβρης 1913